De één smeert zijn broodje vol met een dikke laag boter terwijl de ander er ver van weg blijft. Sommige mensen lusten het niet, en andere mensen laten het staan omdat zij graag willen afvallen.
Om die reden kopen veel mensen ook halvarine of margarine en vinden zij roomboter te vet.
Is boter nou eigenlijk gezond? En welke ‘boter’ moeten we nu kiezen?
In dit artikel proberen we daar antwoord op te geven!
Meer boter:
Het voedingscentrum adviseert ons om meer ‘boter ‘ [lees margarine] op onze boterham te smeren. De hoeveelheid margarine, halvarine, bereidingsvetten en oliën die we dagelijks moeten eten zijn in de schijf van vijf verhoogd.
Reden: “Om voldoende vitamine A en D binnen te krijgen, heeft iedereen een bepaalde hoeveelheid halvarine, margarine en/of bak- en braadproducten nodig”.
Voorheen was de aanbeveling 20 gram aan (smeer)boter en oliën per dag voor vrouwen en 35 gram per dag voor mannen. Het nieuwe advies is gemiddeld 45 gram per dag voor vrouwen en gemiddeld 55 gram per dag voor mannen (op de site kun je precies berekenen wat voor jou de aangeboden dagelijkse hoeveelheid (ADH) is)
Om je een idee te geven: op een boterham smeer je circa 5 gram, voor de bereiding van een warme maaltijd gebruik je gemiddeld 15 gram.
Echter; Oliën om in te bakken (olijfolie/zonnebloemolie) bevatten geen vitamine A en D. Het is echter wel toegevoegd aan vloeibare margarine en bak- en braadvet.
Alle boter is roomboter!
Roomboter is een smeerbaar vet dat grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet, dus room, en een beetje water. Alle boter is dus roomboter, onderscheid bestaat niet. Soms is er in de supermarkt een prijsverschil tussen pakjes met de term “roomboter” en pakjes met de term “boter”, maar dat is onzin. Roomboter is de enige boter die volgens de wet de naam boter mag dragen.
Margarine oftewel ‘plantaardige margarine’ is daarentegen iets totaal anders dan boter. Margarine is een surrogaat voor boter en bevat geen melkvet maar uitsluitend plantaardige oliën. Plantaardige vetten en oliën bevatten juist veel meer onverzadigde vetzuren.
Halvarine lijkt op margarine maar bevat weer 50% minder vet dan margarine uit een kuipje. Dat betekent dat je minder calorieën binnenkrijgt als je halvarine gebruikt.
Is Roomboter slecht?
Op deze vraag zijn verschillende antwoorden te vinden, men spreekt elkaar behoorlijk tegen.
Zo staat roomboter bij Het Voedingscentrum niet in de schijf van vijf omdat er veel verzadigd vet in zit en dat kun je volgens hen alleen bij uitzondering eten. Het advies is voor kinderen tot 4 jaar om margarine op brood te smeren. Jonge kinderen krijgen vaak iets te weinig vetten binnen. Iedereen boven de 4 jaar adviseren we om halvarine of margarine te gebruiken.
Daarnaast beschrijft Het voedingscentrum de milieubelasting van roomboter:
“Voor iedere kilo boter is ongeveer 25 liter melk nodig. De milieudruk van roomboter is fors hoger dan van halvarine. De klimaatbelasting is zo’n 9 keer hoger, energiegebruik 6 keer en landgebruik 5 keer. De milieudruk van margarine is bijna 2 keer hoger dan van halvarine, omdat halvarine deels uit water bestaat. Plantaardige olie is vergelijkbaar met margarine.
Er is wel een kanttekening te plaatsen. In halvarine en margarine zit vaak palmolie en/of sojaolie. Deze oliesoorten worden in verband gebracht met ontbossing van tropisch regenwoud. Er zijn initiatieven voor ‘duurzame’ palmolie en sojaolie. Ontbossing geldt niet voor de oliesoorten waar halvarine en margarine voornamelijk uit bestaan, die uit de Europese regio komen zoals zonnebloemolie, koolzaadolie of olijfolie”
(Bron)
Juist wel roomboter en geen margarine?
Veel andere organisaties promoten juist het gebruik van roomboter. Op Salusi beschrijven zij dat Margarine juist ongezond is: “Zelfs insecten en micro-organismen moeten niets van deze chemische smurrie hebben. Er zijn zelfs aanwijzingen (géén bewijzen) die margarine en halvarine in verband brengen met, kanker, ondermijning van het humane immuunsysteem, slagaderverharding, insulineresistentie en dichtslibbing van kransslagaders. Zou er niet een berg kleurstof en bleekmiddel aan margarine worden toegevoegd, dan zou waarschijnlijk niemand deze van oorsprong grijze smurrie durven eten. Wat calorieën betreft zijn margarine en boter overigens nagenoeg gelijk, dus ook de energetische waarde is geen reden om roomboter te vervangen door margarine.”
Salusi geeft aan dat roomboter helemaal natuurlijk is alhoewel zij wel inzien dat roomboter twee keer zoveel vetten bevat als margarine. Zij geven als conclusie dat je vooral margarine moet blijven smeren als je je prettig voelt bij chemische bestanddelen. Als je liever natuurlijke ingrediënten in je lijf stopt, kun je beter boter eten.
Naast de goede boter zijn er allerlei bak en braad middelen gefabriceerd. Fabrikanten schermen allemaal met termen als minder vet, minder verzadigde vetzuren en meer onverzadigde vetzuren. In elk ontwikkeld product zitten echter steeds meer kunstmatige toevoegingen, die er helemaal niet in thuishoren en die niet allemaal onbedenkelijk zijn. (Bron)
Goede vetten:
Een ander argument om juist wel roomboter te gebruiken zijn de goede vetten die roomboter bevat. Ieder mens heeft deze vetten nodig. Vet zorgt ervoor dat bepaalde voedingsstoffen, zoals de vitaminen uit ons fruit, groenten en vlees, opgenomen kunnen worden in het lichaam. Het vet bindt zich aan de voedingsstoffen en vitaminen. Zonder het vet zouden die voedingsstoffen en vitaminen het lichaam verlaten voordat ze enig effect op onze gezondheid zouden kunnen uitoefenen. In roomboter zitten veel verzadigde vetten die bestaan uit korte ketens, dus licht verteerbaar en een gunstige invloed op je darmen. Daarnaast zit in de goede roomboter vitamine D, A en E.
Roomboter bevat dus wel degelijk transvetzuren, ongeveer 2-3%. Maar het is goed om te weten dat dit dierlijke transvetzuren zijn. En uit onderzoek is gebleken dat juist deze vorm een bescherming kan bieden tegen kanker en hart- en vaatziekten.
Overigens werken verzadigde en onverzadigde vetten samen om de voeding goed te kunnen verwerken. Teveel van de ene soort is even slecht als teveel van de andere soort.
(Bron)
Ik lust helemaal geen boter!
Maar wat nou als je geen boter op je brood wil smeren? Wat kom je dan tekort en hoe kun je dit aanvullen?
In boter en margarine zitten de eerdergenoemde vitamines; A, D en E en natuurlijk onverzadigde vetzuren. Gelukkig komen onverzadigde vetzuren (in verschillende samenstellingen) ook in andere producten voor, zoals in plantaardige oliën, avocado’s, noten, en vette vis. In deze vette producten vinden we ook vitamine D. Vlees, eieren en melkproducten zijn ook vitamine D- rijke producten.
Vitamine A zit ook in eieren (vooral in de dooier), in vis, volvette kaas en in zuivelproducten. Ook lever en leverworst bevatten veel vitamine A (met leverworst moet je weer uitkijken dat je er niet teveel van binnen krijgt). Een stof die in ons lichaam omgezet wordt in vitamine A, in bètacaroteen. Het komt voor donkergroene bladgroente, in kolen (zoals boerenkool), in wortelen en in fruit, vooral in gele en oranje vruchten.
Vitamine E tenslotte, een antioxidant, komt voor in plantaardige voedingsmiddelen, zoals granen, pinda’s, noten, zaden, plantaardige oliën, fruit en sojaproducten.
Samenvattend kan gezegd worden dat iemand die geen margarine, boter of halvarine neemt, er goed aan doet om deze voedingsmiddelen regelmatig te eten:
- Noten, zaden, pinda’s
- Oliën, zoals olijfolie, zonnebloemolie
- Vis en dan vooral vette vis zoals haring, makreel, zalm
- Eieren (3 keer per week)
- Zuivelproducten
- Groente en fruit
Gebruik ook elke dag een vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Deze producten bevatten bijna allemaal de vitamines A, D en E. Maak hier ook regelmatig een jus van.
(Bron)
Conclusie:
De voedingsindustrie is hard bezig om ons over te halen om te kiezen voor boter die ‘Goed voor je hart’ is, ‘minder vet’ bevat, of ‘Goed is voor de lijn’. Toch is er maar 1 soort die de naam boter mag dragen en dat is roomboter. Halvarine en Margarine ondergaan chemische processen om de kleur, smaak en stevigheid aan te passen of het beter smeerbaar te maken. Roomboter is puur natuur maar vanwege de hoeveelheid verzadigde vetten belangrijk om met mate te eten!
Daarnaast is er verschil tussen roomboter van koeien die buiten in de wei lopen en vers gras eten en roomboter van koeien die op stal staan en hooi krijgen. Roomboter die gewonnen wordt van melk van koeien die in de wei lopen noemt men “grasboter”. Roomboter is een product wat heel erg dicht bij de natuur staat, waaruit je de conclusie kunt trekken dat hoe gezonder de koe is, hoe beter de boter is. Ons advies is daarom om een bewuste keuze voor roomboter van biologische graskoeien te maken.
Lust je geen boter? Kies dan dagelijks, doelbewust producten die vitamine A, D en E bevatten zodat je niets tekort komt!
Leave A Comment